Drone categorie: in welke categorie valt mijn drone?

Aan welke regels je je moet houden is afhankelijk van de drone categorie waarin je valt. Hoe zwaarder de drone, hoe strenger de regelgeving is. Je kan immers meer schade aandoen met een zware drone, wat het risico verhoogd. In dit artikel lees je in welke categorie je terechtkomt.

Er zijn 3 drone categorieën waar je in kunt vallen:

1. Open categorie: < 25kg
2. Specific categorie: > 25kg of vluchten met meer mogelijkheden
3. Certified categorie: grote luchtvaartuigen, zoals luchttaxi’s

Open categorie

De meeste mensen vallen in de open categorie. Alle drones onder de 25 kilogram vallen in deze categorie. De open categorie wordt onderverdeeld in 3 subcategorieën. Voor elk van deze subcategorieën gelden weer net wat andere regels:

1. Subcategorie A1: < 500g
2. Subcategorie A2: 500g tot 2kg
3. Subcategorie A3: 2kg tot 25kg

Afhankelijk van de categorie moet je je aan bepaalde regels houden of wel/geen vliegbewijs halen.

Open categorie A1

Drones onder de 500 gram vallen in de open categorie A1. Deze subcategorie word verdeeld in 2 groepen: drones onder de 250 gram en drones tussen de 250 en 500 gram.

Drones minder dan 250 gram:

1. Boven mensen vliegen is toegestaan, maar niet boven mensenmenigten.
2. Lees de handleiding van je drone door.
3. Er is geen minimale leeftijd.
4. Je hoeft je alleen te registreren als de drone meer dan 250 gram weegt of geen camera heeft. Bij speelgoeddrones (drones bedoelt voor jonger dan 14 jaar) is dit niet verplicht.

Drones tussen de 250 en 500 gram:

1. Er mag niet direct boven mensen en mensenmenigten gevlogen worden.
2. Je moet online het A1/A3 vliegbewijs halen. Dit rond je af met een online examen.
3. De minimale leeftijd voor het vliegen van een drone is 16 jaar.
4. Je moet je als dronepiloot verplicht registreren.

Let op: vanaf 1 januari 2024 gelden er andere regels voor drones zonder CE-label. De meeste drones die voor 1 januari 2024 worden verkocht hebben dit CE-label niet en kunnen dit niet krijgen. Drones tussen de 250 gram en 25 kilogram zonder CE-label mogen vanaf 1 januari 2024 alleen nog in de subcategorie A3 vliegen.

Drones onder de 250 gram mogen zonder CE-label nog wel in de subcategorie A1 vliegen. De DJI Mavic 3 Classic heeft nu voor het eerst een CE-label en meer modellen zullen volgen. 

Open categorie A2

Drones met een gewicht tussen de 500 gram en 2 kilogram vallen in de open categorie A2. Je komt alleen in deze categorie terecht als je dichter bij mensen wil vliegen. Wil je dit niet? Dan val je in de open categorie A3 en hoef je alleen eht A1/A3 vliegbewijs te halen.

1. Houd 50 meter afstand van mensen.
2. Je moet online het A1/A3 vliegbewijs halen. Dit rond je af met een online examen.
3. Je moet online het A2 vliegbewijs halen.
4. De minimale leeftijd voor het vliegen van een drone is 16 jaar.
5. Je moet je als dronepiloot verplicht registreren.

Open categorie A3

Drones met een gewicht boven de 2 kilogram vallen in de open categorie A3.

1. Houd minstens 150 meter afstand van mensen, bebouwing, industrie- en recreatiegebieden.
2. Je moet online het A1/A3 vliegbewijs halen. Dit rond je af met een online examen.
3. De minimale leeftijd voor het vliegen van een drone is 16 jaar.
4. Je moet je als dronepiloot verplicht registreren.

Algemene regels open categorie

Er zijn ook algemene regels waar je je aan moet houden als je in de open categorie vliegt. Deze regels gelden voor iedereen in de open categorie, ongeacht of je in de subcategorie A1, A2 of A3 valt.

1. De drone weegt bij het opstijgen maximaal 25 kilo.
2. De maximale vlieghoogte is 120 meter.
3. Je vervoert geen gevaarlijke stoffen.
4. Je laat niks vanuit de drone vallen.
5. Je hebt je drone altijd binnen het zicht.
6. Je vliegt niet in het donker.
7. Je vermijdt hulpdiensten.
8. Je geeft altijd voorrang aan ander luchtverkeer.
9. Je houdt rekening met andermans privacy.

Specific categorie

De open categorie kan je zien als een algemene risico-inschatting. Over het algemeen gelden voor iedereen dezelfde regels, afhankelijk van hoe zwaar de drone is. De specific categorie is echter maatwerk. Is de open categorie te beperkt voor je en wil je meer mogelijkheden, dan krijg je te maken met de certified categorie. Voorbeelden van vluchten in de certified categorie:

• Bij een vlucht waarbij de MTOM (Maximum Take Off Mass) groter is dan 25 kilogram.
• Een vlucht waarbij je hoger wil vliegen dan 120 meter.
• Het laten vallen van materiaal vanuit de drone.
• Een drone besturen in een stedelijke omgeving met een MTOM > 4kg of zonder CE-label.

Weet je niet zeker of je in de specific categorie valt? Gebruik dan de Regelhulp drones van het ILT.

Om dit mogelijk te maken moet je in de specifieke categorie als drone-operator een vluchtplan opstellen. Dit houdt in dat je voor jezelf duidelijk moet maken wat de risico’s zijn van de vlucht en hoe hiermee omgegaan wordt. Vervolgens stuur je dit door naar de ILT en wacht je tot de aanvraag wordt goedgekeurd.

Binnen de specific categorie heb je verschillende opties. Er zijn namelijk verschillende soorten vluchten binnen de specific categorie, afhankelijk van het risico kan de vlucht. Op basis van de vlucht die je wil uitvoeren kies je 1 van de onderstaande opties:

STS: Standaardscenario’s. De ILT heeft standaardscenario’s opgesteld die het mogelijk maken om in de specific categorie te vliegen. Dit zijn scenario’s die zijn vastgesteld door het ILT met bijbehorende veiligheidsrisico’s en maatregelen. Het biedt minder flexibiliteit voor de drone operator, maar het scheelt een hoop papierwerken n voorbereiding. Je dient simpelweg een verklaring in bij de ILT en je wacht op goedkeuring. 

PDRA: Pre-Defined Risk Assessment. Wil je meer mogelijkheden dan de standaard scenario’s? Dan moet je kiezen voor PDRA, wat meer mogelijk maakt. Er komt echter ook meer voorbereiden aan te pas, namelijk:

• De risico’s voor personen op de grond moeten ingeschat worden.
• Risico’s op de grond.
• Risico’s in de lucht.
• Hoe de bovenstaande risico’s worden beperkt.

Na goedkeuring van de ILT heb je toestemming om de vlucht uit te voeren. De PDRA vergt dus iets meer werk, maar het valt te overzien.

SORA: Specific Operations Risk Assessment

Voor de meeste vrijheid in de specific categorie moet je voor je voor SORA gaan. Dit bestaat uit meer stappen en er moet voor de vlucht meer worden vastgelegd. Je moet in dit geval het volgende doen:

• Een beschrijving van de drone-operatie: met welke apparatuur wordt er gevlogen en wat er van de piloot wordt verwacht.
• GRC: risico’s voor de personen op de grond.
• ARC: risico’s in de lucht.
• SAIL bepalen. SAIL staat voor Specific Assurance and Integrity Levels. De GRC en ARC bepaalt in welk SAIL-level je terechtkomt. Op basis van het SAIL level stel je een Operational Safety Objectives (OSO) op. Hierin geef je aan wat alle risico’s en gevaren zijn van de vlucht en welke maatregelen gaat nemen.

Certified categorie

Als recreatief dronepiloot heb je met deze categorie vrijwel niets te maken. De certified categorie is bedoelt voor drones met het hoogste risico. Dit is bedoelt voor de grotere luchtvaartuigen, zoals luchttaxi’s. De aanpak die wordt gebruikt om de veiligheid van vluchten in deze categorie te waarborgen lijkt veel op die van de bemande luchtvaart.

Volgens de EASA (Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart) zijn dit voorbeelden van drone-operaties in de certified categorie:

1. Internationale vlucht van gecertificeerde vrachtdrones.
2. Drone-operaties in stedelijke of landelijk omgevingen met vooraf geprogrammeerde vliegroutes. Denk aan U-Space diensten en onbemande drones die passagiers of vracht vervoeren. Luchttaxi’s en pakketbezorgdiensten zijn hier voorbeelden van.
3. Drone-operaties uitgevoerd met een piloot, oftewel het eerste type luchttaxi waarbij de piloot aan boord is. Later zal de piloot niet meer aan boord zijn en de drone op afstand besturen.

Veelgestelde vragen

Meer vagen over drone categorieën? Antwoorden op de meest gestelde vragen vind je hieronder.