Welke ND-filter gebruiken voor drones? Alles over ND-filters

ND-filters zijn voor sommige mensen onmisbaar bij het maken van mooie luchtvideo’s en soms ook bij luchtfoto’s. Er zijn echter veel mensen die ND-filters verkeerd gebruiken. Het is dan ook niet altijd even duidelijk waarvoor en wanneer je ze gebruikt. Dit is niet alleen zonde van je geld, maar verlaagt ook de kwaliteit van de dronebeelden. In dit artikel lees je alles over ND-filters. Ik vertel wanneer en hoe je ze moet gebruiken. Is het kopen van zo’n filtersetje het überhaupt waard?  

ND-filters zijn er in verschillende soorten voor verschillende drones:

ND-filter voor:	Merk	Prijs
DJI Mini 3 Pro	DJI	Bekijk op Bol.com
DJI Mavic 3	DJI	Bekijk op Bol.com
DJI Mavic Mini	DJI	Bekijk op Coolblue

Heb je al ND-filters gekocht, maar weet je niet welke filter je moet gebruiken? Je hebt waarschijnlijk een doosje met een aantal verschillende filters, zoals een ND4, ND8 of een ND16. Het is belangrijk welke van deze je gebruikt. De ene dag gebruik je een ND4, terwijl je de andere dag beter een ND8 filter kunt gebruiken. Maar wanneer en welke gebruik je en hoe weet je dit? Scrol naar beneden en lees onder het kopje: ‘Hoe weet je welke ND-filter je moet gebruiken?’. 

Waarvoor gebruik je ND-filters? 

Dit is niet voor iedereen even duidelijk. Het enige wat een ND-filter (Neutral Density) doet, is de hoeveelheid licht die in een camera komt verlagen. Dit betekent niet dat het automatisch betere kwaliteit oplevert. Je zult een paar stappen moeten ondergaan voordat je betere kwaliteit gaat zien. Door een ND-filter te gebruiken neemt de hoeveelheid licht in een camera af. Als de hoeveelheid licht afneemt, kun je de shutterspeed verlagen. Door de shutterspeed te verlagen krijg je een zogeheten ‘motion blur’.  

Wat is de shutterspeed (sluitertijd) van een camera? Met de sluitertijd wordt de tijd van belichting voor één afzonderlijk beeld gekozen. Bij een sluitertijd van 1/30 wordt een beeld 10 keer langer belicht dan bij 1/300. Hoe lager de sluitertijd, hoe meer bewegingsonscherpte er ontstaat. Deze bewegingsonscherpte noemen we in het Engels ‘motion blur’. Als je de shutterspeed verlaagt merk je dat het beeld overbelicht raakt. Zodra je een ND-filter gebruikt wordt deze overbelichting tegengegaan en is alles weer in balans. Op die manier heb je een motion blur, zonder dat je beeld overbelicht raakt en de kwaliteit achteruitgaat. 

Wat is een motion blur? Een motion blur is de vervaging van een bewegend voorwerp in het beeld. Stel dat je met een drone een auto filmt, dan zal die een beetje vervagen. Als je je hand voor je ogen schudt, zie je ook een vervaging. Je ogen kunnen al deze details niet in zo’n korte tijd opnemen. Het geeft een heel natuurlijk effect als je dit ook op beelden van je drone terug kunt zien. Als je de ISO niet verlaagt, dan wordt er geen motion blur gecreëerd. Geen motion blur betekent dat je de hand voor de camera kunt volgen zonder vervaging. En begrijp me niet verkeerd, sommige mensen vinden dit mooier, het ziet er alleen minder realistisch uit. 

Meer tips voor betere drone foto’s en video’s? Bekijk het hier >>

Hoe gebruik je ND-filters? 

Hoever je de shutterspeed moet verlagen hangt af van de hoogte van je fps. Een veelgebruikte filmregel zegt dat de shutterspeed twee keer zo hoog moet zijn dan de fps. Voorbeeld: je drone filmt met 30 fps, dus zet je de shutterspeed op een hoogte van 1/60. Op deze manier weet je zeker dat je de beste kwaliteit hebt. 

Je kunt de shutterspeed alleen verlagen als je drone dit toestaat. Bij de wat duurdere drones van bijvoorbeeld DJI is het mogelijk om de camera-instellingen te veranderen. Op die manier kun je eenvoudig de shutterspeed verlagen. Hieronder zie je een foto waar je dit kunt vinden. Om alles nog duidelijker te maken laat ik hieronder duidelijk zien wat een ND-filter precies doet: 

• Een ND4 verlaagt de hoeveelheid licht met 1/4. Dit maakt het mogelijk om de shutterspeed te verlagen van 1/100, naar 1/25. 
• Een ND8 verlaagt de hoeveelheid licht met 1/8. Je kunt de shutterspeed verlagen van 1/200 naar 1/25. 
• Een ND16 verlaagt de hoeveelheid licht met 1/16. Hierdoor kun je de shutterspeed verlagen van 1/400 naar 1/25. 

Houd de ISO-waarde gewoon op 100. Dit kun je op de afbeelding hieronder ook vinden.

Hoe meer zon, hoe lichter het is. Je camera heeft dan een hogere shutterspeed, om zo overbelichting tegen te gaan. In plaats van een shutterspeed van bijvoorbeeld 200, staat hij nu ingesteld op 400. Om die lage shutterspeed te halen moet je hem dus verder verlagen, en daarom heb je een donkerdere ND-filter nodig. In dit geval heb je dan een ND16 nodig. 

Een ND-filter kun je makkelijk op de camera van de drone zetten. Toch kostte het mij in het begin wat tijd voordat ik wist hoe je een ND-filter op een Mavic zet. Daarom laat ik door middel van 2 afbeeldingen hieronder zien hoe je dat op een Mavic doet. Voor de Phantom drones is het nog makkelijker. Let erop dat je een beetje kracht moet zetten om de filter eraf te draaien.

Wanneer moet je ND-filters gebruiken? 

We weten nu dat ND-filters worden gebruikt om een vervaging te creëren in het beeld. Deze vervaging kan alleen worden gecreëerd bij bewegende elementen in de video of foto. Zonder een beweging in het beeld valt er niet zoveel te vervagen. Vraag jezelf dus van tevoren af of je veel bewegende objecten gaat filmen. Ben je alleen geïnteresseerd in het filmen van landschappen, dan zal een ND-filter geen wereld van verschil maken.  

Bij een landschap met een waterval is het juist wel weer handig, omdat een waterval een bewegend element is in je video/foto. Dit is echter niet helemaal waar. Het bewegen van de camera van de drone levert ook een motion blur op. Dus ja, in de vrijwel alle gevallen gebruik je ND-filters, maar het geeft niet altijd evenveel effect.

De afstand tussen het object en de drone is ook van invloed op het effect. Als jij vanaf een paar honderd meter hoog een auto filmt, dan zul je er niet zoveel van merken. Vlieg je en stuk dichterbij, dan komt die vervaging een stuk beter in beeld.  

Vlieg je vaak in het donker? Uiteindelijk is het doel van ND-filters om de hoeveelheid licht die door de camera komt te verminderen. Want, zodra je de shutterspeed verlaagt voor een motion blur, wordt het beeld een stuk lichter. Deze overbelichting compenseer je dan met een ND-filter. In het donker is dit helemaal niet interessant. Er valt dan niet zoveel te compenseren, omdat de camera in het donker vaak onderbelicht is. Als je in het donker de shutterspeed verlaagt, krijg je juist een veel lichter beeld.  

Aangezien het in Nederland niet is toegestaan om in het donker te vliegen, zal je hier niet/nauwelijks mee te maken krijgen. Toch is het handig om te weten. Krijg je ooit de kans om in het donker te vliegen? Vergeet dan niet de ND-filters van je drone te halen. Oh ja, en lees alles wat je moet weten over het vliegen van drones in het donker hier. 

ND-filters worden vooral gebruikt bij het maken van video’s. In een video heb je vaak een bewegend element. Toch kun je ook foto’s maken waarop iets beweegt. Neem als voorbeeld een waterval. Als jij een foto maakt van een waterval, dan kun je hier ook een vervaging in creëren. Niet te vergeten, de long exposure foto’s. Hoe maak je een long exposure foto? Toch gebruik je ND-filters een stuk minder bij het maken van foto’s. Het is een bepaalde stijl in een foto die je niet altijd toepast. Als je video’s maakt gebruik je ze vrijwel altijd.  

Het gebruiken en kiezen van een ND-filter neemt soms wat tijd in beslag. Dat zul je lezen in de volgende paragraaf. Heb je op wat voor manier dan ook geen tijd om ND-filters te gebruiken, ja, dat kan. Je kunt beter wat meer tijd nemen om de perfecte beelden te maken, dan dat je tijd besteedt aan de juiste ND-filter. 

Tot slot kan het weer veranderen, waardoor je steeds een nieuwe ND-filter nodig hebt. Stel dat je bij zonsondergang vliegt, dan verandert de hoeveelheid licht snel. Je zult dan ook snel moeten wisselen van ND-filter. Maar als je telkens van ND-filter moet wisselen, mis je de zonsondergang. Aan het begin van de zonsondergang heb je een donkerdere ND-filter dan aan het eind van de zonsondergang. Hierdoor raakt je beeld een stuk sneller onderbelicht en dat kan ten koste gaan van de kwaliteit. Mocht je gaan filmen wanneer de zon opkomt of ondergaat, zorg er dan voor dat je eerst de beelden met bewegende elementen filmt. Daarna kun je de ND-filter eraf halen.  

Hoe weet je welke ND-filter je moet gebruiken? 

Je koopt ND-filters vaak in een setje van 4. Je krijgt dan bijvoorbeeld een ND4, ND8, ND16 en een ND32-filter. Er zijn ook filtersets met een ND-64 filter. Maar welke filter gebruik je? Als de zon vel schijnt, dan is er sneller sprake van overbelichting. In dat geval pak je een zwaardere ND-filter, zoals een ND32 of een ND64. Is het bewolkt en schijnt er niet zoveel zon, dan kun je het best gebruik maken van een ND4 of een ND8- filter. Hieronder zie je een tabel die je nog een beter beeld geeft: 

Filters	Wanneer je welke gebruikt
ND4	Aan het begin of aan het eind van de dag als de zon op of ondergaat. Er is weinig licht maar de zon schijnt wel op de camera.
ND8	Bewolkt weer met vrijwel geen zon.
ND16	Zit er een beetje tussenin. Hangt vooral af van de stand van de zon en op welk tijdstip. Ik zou zeggen aan het eind van de middag of na zonsopgang (op een dag met zon).
ND32	Midden op de dag met felle zon die op de camera schijnt.
ND64	Op dagen met de meest felle zon. Maar denk ook aan gebieden met water, sneeuw of een woestijn.

Meer tips voor betere drone foto’s en video’s? Bekijk het hier >>

Uiteindelijk zitten ze allemaal dicht bij elkaar. Daarmee bedoel ik dat soms de ND4 en de ND8 gebruikt kan worden. Op dagen met fel zonlicht kun je de ND32 of ND64 gebruiken. Heel veel verschil tussen die twee zit er nu ook weer niet 

Maar hoe weet je nu wanneer je camera overbelicht is of niet? In de DJI-app is het mogelijk om een histogram aan te zetten. Dit kun je eenvoudig vinden in de instellingen. De histogram laat dan duidelijk zien of je camera overbelicht is of niet. In de video hieronder wordt precies laten zien hoe deze histogram werkt.

Stel de zon komt op, en je wilt de shutterspeed verlagen om die motion blur te creëren. Nadat je de shutterspeed hebt verlaagd, zie je aan het histogram dat je camera overbelicht is. Je zet vervolgens een ND4-filter op je drone, maar het histogram zegt nog steeds dat het beeld overbelicht is. Daarna zet je een ND8-filter op de drone, en het histogram geeft aan dat het beeld niet overbelicht en onderbelicht is. Dit betekent dat je de goede filter te pakken hebt.  

Hieronder zie je hoe je de histogram aanzet in de camera-menu van de drone.

Op het plaatje hierboven zie je dat het beeld zwaar onderbelicht is. Zorg ervoor dat de grafiek een beetje in het midden van het histogram zit. Als de waarde die je nu ziet helemaal aan de rechterkant zit, dan is je beeld overbelicht. Als dit niet helemaal duidelijk is, bekijk dan de video vanaf 7:20.

Precies hetzelfde geldt andersom. Als je drone onderbelicht is, gebruik dan een lichtere filter in plaats van een donkere. Als je drone met een ND32 aangeeft dat de camera onderbelicht is, gebruik dan bijvoorbeeld een ND16. Indien nodig gebruik je een ND8, een ND4 of helemaal geen filter. 

Welke ND-filters moet ik kopen? 

De meeste drones hebben hun eigen ND-filters. Dit zijn voornamelijk de wat duurdere drones. Je moet oppassen dat je geen troep koopt. Dit kan ten koste gaan van de kleuren in je beeld. Voor een mooi setje ND-filters moet je denken aan minimaal 80-90 euro. Zorg altijd dat je een setje koopt, want elke weersituatie is anders. Ik zou niet weten of je ze ook los kunt bestellen, maar dat zou ik dus niet doen. 

Meer informatie over ND-filters kun je eventueel vinden op DJI.com.